Maszyny CNC zdominowały branże związane z obróbką ubytkową metalu, drewna i częściowo także tworzyw sztucznych. Ich zalety związane z wielką powtarzalnością uzyskiwanych rezultatów, skróceniem czasu wykonywania poszczególnych zadań i wspomaganiem optymalizacji obróbki sprawiły, że ten sprzęt jest obecny w zdecydowanej większości firm produkcyjnych i usługowych, od małych zakładów ślusarskich i stolarskich, przez fabryki mebli, po wytwórców części metalowych. Choć technologia obróbki numerycznej w dużym stopniu zrewolucjonizowała zadania wykonywane przez operatorów frezarek czy tokarek, to w obszarze serwisowania maszyn CNC zmiany są o wiele mniejsze, przynajmniej jeśli chodzi o podstawowe zasady konserwacji i naprawy sprzętu. Zobaczmy, jaka jest specyfika funkcjonowania serwisu maszyn CNC.
Specyfika serwisowania maszyn CNC
Urządzenia sterowane komputerowo w dużym stopniu korzystają z nowoczesnych rozwiązań informatycznych i automatyzacyjnych. Choć idea ich działania pozostaje wciąż ta sama – zarówno w tokarce obsługiwanej manualnie, jak i za pośrednictwem specjalnego oprogramowania główną rolę odgrywa precyzyjne przemieszczanie noża tokarskiego, to budowa samych urządzeń jest już zupełnie inna. Miejsce krzywek, dźwigni i kół zębatych zajęły czujniki położenia, enkodery rejestrujące przemieszczanie się poszczególnych elementów czy precyzyjne serwomechanizmy przesuwające narzędzia i całe podzespoły. Skuteczne serwisowanie sprzętu wymusiło więc zmiany w zakresie wiedzy, jaka jest wymagana przy naprawach sprzętu. Współczesny serwis urządzeń CNC to w dużej mierze wykonywanie zadań związanych z automatyką przemysłową i robotyką, choć kwestie wymagające znajomości mechaniki czy ślusarstwa wciąż pozostają istotne.
Nowoczesny serwis maszyn CNC to kompleksowa obsługa, która obejmuje wszystkie podzespoły maszyn i wiąże się ze sprawdzaniem ich działania oraz sprawnym lokalizowaniem usterek. Poza kontrolą stanu automatyki oraz podzespołów elektronicznych w urządzeniach CNC dochodzi także do awarii elementów mechanicznych. Podobnie jak w urządzeniach sterowanych ręcznie zużywają się łożyska, elementy odpowiedzialne za pozycjonowanie, awariom ulegają wrzeciona lub głowice. Popsuć mogą się też naturalnie elementy układu chłodzenia, od pomp podających chłodziwo, po rozszczelnienie fragmentów instalacji.
O czym trzeba pamiętać przy serwisowaniu maszyn CNC?
Podstawowe zasady serwisowania maszyn CNC wiążą się całościową kontrolą stanu wszystkich podzespołów. Warto pamiętać, że urządzenia tego rodzaju pracują z bardzo dużymi obciążeniami – chodzi tu zarówno o wielkie prędkości obrotowe osiągane przez narzędzia, jak i oddziaływania mechaniczne, np. nacisk na ramę. Podobnym przeciążeniom mogą podlegać podzespoły odpowiedzialne za prędkość posuwu czy pozycjonowanie. Poszczególne mechanizmy funkcjonują również z dużym obciążeniem termicznym. Problemem bywa także nieodpowiednia obsługa – zły dobór prędkości dla poszczególnych etapów obróbki czy złe planowanie całego procesu.
Właściwe serwisowanie sprzętu, związane z kontrolą stanu poszczególnych elementów oraz czyszczeniem, optymalnym smarowaniem i wymianą elementów eksploatacyjnych może znacząco podnieść żywotność sprzętu i uchronić go przed awariami. Warto pamiętać, że choć nowoczesne maszyny są wyposażone w wiele zaawansowanych układów i rozwiązań, to najważniejsze przyczyny awarii pozostają niemal niezmienione. Powodem większości usterek są kłopoty ze smarowaniem i przedwczesnym zużywaniem się łożysk, gromadzeniem się zanieczyszczeń, brakiem regularnych wymian filtrów i płynów eksploatacyjnych, a także błędami obsługi.
Skuteczny serwis i systematyczne przeglądy są w stanie znacznie ograniczyć awaryjność, a także zmniejszyć koszty funkcjonowania firmy eliminując przestoje.
